Ostra białaczka szpikowa – objawy i leczenie

Ten artykuł jest poświęcony charakterystyce choroby – ostrej białaczki szpikowej. Omówiono w nim przyczyny i objawy wystąpienia tego nowotworu, ryzyko zachorowania oraz szczegółowy opis stosowanego leczenia tej choroby. Dzięki tej wiedzy możliwe jest szybkie zaobserwowanie symptomów co pozwala wykrycie białaczki we wczesnym jej stadium. Daje to pacjentowi dużą szansę na pokonanie choroby nowotworowej. Dobrze też, aby chory korzystał z każdej możliwej pomocy, także takiej jak darmowy psycholog. Dobrostan psychiczny jest wówczas bardzo istotny.

Żyjemy w czasach, w których utrzymanie dobrego zdrowia jest prawdziwym szczęściem. Wiele chorób powodujemy sami poprzez nieprawidłowy tryb życia, stres, pośpiech i złe odżywianie. Jednak są choroby, na których wystąpienie nie mamy żadnego wpływu. Nie możemy im zapobiec lecz wczesne wykrycie daje szansę na wyleczenie i normalne życie. Jedną z nich jest białaczka. Poznajmy bliżej to schorzenie. 

Czym jest ostra białaczka szpikowa?

Ostra białaczka szpikowa to poważna choroba, która jest spowodowana przez namnażanie się w szpiku kostnym nowotworowych komórek prekursorowych krwi. Na ostrą białaczkę szpikową choruje aż 80% dorosłych z białaczką, u dzieci ten odsetek jest dużo mniejszy. Ryzyko zachorowania na tę chorobę rośnie wraz z wiekiem. Najważniejsze czynniki ryzyka to promieniowanie jonizujące, zespoły medysplastyczne i meloproliferacyjne, czynniki chemiczne i leczenie za pomocą cytostatyków. Aby rozpoznać rozwijanie się w organiźmie ostrej białaczki szpikowej konieczne jest pobranie szpiku w celu wykonania wnikliwych badań genetycznych czy molekularnych. Diagnoza jest stawiana na podstawie ilości komórek blastycznych we krwi lub szpiku osoby badanej. Leczenie ostrej białaczki szpikowej odbywa się przede wszystkim na zastosowaniu chemioterapii.

Objawy ostrej białaczki szpikowej

Objawy ostrej białaczki szpikowej są spowodowane zastępowaniem zdrowych komórek krwi chorego tymi nowotworowymi, które nie wypełniają swojej funkcji. Dochodzi w tej sytuacji do niedoboru we krwi chorego krwinek czerwonych, płytek krwi i funkcjonalnych białych krwinek. Pojawiają się wtenczas typowe objawy anemii takie jak: osłabienie i szybka męczliwość, duszność, blada skóra i błony śluzowe, przyspieszona akcja serca.z powodu braku wystarczającej ilości trombocytów pojawia się skaza krwotoczna – skłonność do krwawień, wystąpienie plam na skórze i błonach śluzowych. Niedobór we krwi krwinek białych jest z kolei przyczyną objawów takich jak upośledzenie odporności organizmu. Ilość leukocytów jest za niska aby organizm mógł się obronić, występują różne infekcje bakteryjne i grzybicze, anginy, zapalenia płuc, afty, opryszczka i owrzodzenia oraz zmiany w okolicy przyzębia. Gdy ostra białaczka szpikowa znajduje się już w późnym stadium, zmiany te mogą okazać się bardzo poważne i trudne do wyleczenia.

W wyniku rozwoju ostrej białaczki szpikowej możemy zaobserwować jeszcze takie symptomy jak bezobjawowe powiększenie śledziony chorego. U 30% pacjentów występuje także powiększenie się węzłów chłonnych. Często mamy do czynienia z pojawianiem się na skórze i błonach śluzowych płaskich wykwitów będących naciekami komórek nowotworowych. jako objaw tej choroby może wystąpić również Zespół Sweeta – paranowotworowe zapalenie skóry. Powyższe symptomy alarmują, iż rozwija się choroba nowotworowa. Czasami jednak ostra białaczka szpikowa rozwija się bezobjawowo i zostaje wykryta przypadkiem podczas rutynowego badania krwi. 

Leczenie ostrej białaczki szpikowej

Aby wyleczyć pacjenta z ostrą białaczka szpikową stosuje się  intensywną chemioterapię. Dzieli się ona na 3 fazy takie jak: leczenie indukcyjne, konsolidację i podtrzymanie remisji. 

Leczenie indukcyjne

Polega na usunięciu ze szpiku pacjenta widocznych symptomów wystąpienia białaczki i przywróceniu prawidłowej hematopezy. Rozpoczyna je zebranie materiału od pacjenta w celu badań genetycznych i molekularnych. Ocena skuteczności tej fazy leczenia następuje po upływie 7 – 10 dni w wyniku zrobienia biopsji aspiracyjnej szpiku. Po około 4 tygodniach następuje regeneracja hematopoezy i powtarza się biopsję w celu pewności, że nastąpiła poprawa. W przypadku negatywnego wyniku modyfikuje się leczenie.

Konsolidacja remisji

Polega na likwidacji komórek nowotworowych, które pozostały – choroby resztkowej. Można tego dokonać tylko w wyniku bardzo szczegółowych badań, takich jak cytometria przepływowa. Komórki, które przetrwały poprzednią fazę leczenia są bardziej oporne. Konsolidacja jest powtarzana w regularnych cyklach aby zniszczyć komórki niewraźliwe na leczenie cytostatykami. Przebieg i sposób leczenia konsolidacji remisji jest uzależniony od grupy ryzyka w jakiej konkretny pacjent się znajduje. 

Pokonsolidacja – podtrzymanie remisji

Celem tej fazy leczenia jest podtrzymanie rezultatów leczenia i zapobieganie nawrotom choroby nowotworowej. Monitoruje się na bieżąco rozwój choroby resztkowej u pacjenta. jeżeli następuje u niego nawrót ostrej białaczki szpikowej ponownie dokonuje się indukcji remisji i allogeniczne  przeszczepienie szpiku kostnego.