Jak wygląda przeszczep szpiku kostnego? Rodzaje transplantacji. Przebieg zabiegu ze strony dawcy i biorcy.

Szpik kostny jest niezwykle drogocenną tkanką, która występuje w naszym organizmie. Dlaczego? Otóż jego przeszczep od zdrowej osoby, może uratować innej osobie życie. Niemniej jednak, zanim zdecydujemy się na jego oddanie, warto dowiedzieć się jak wygląda przeszczep szpiku kostnego.

Z radością przedstawiamy materiał, który powstał w sojuszu z pogromcapryszczy.pl

Jakie są rodzaje przeszczepu szpiku kostnego czyli transplantacji?

Transplantacja, czyli przeszczep szpiku kostnego jest główną metodą leczenia pacjentów, chorych na białaczkę szpikową, szczególnie podczas przebiegu jej ostrej postaci. Z tego też względu tak chętnie prowadzone są w mediach kampanie, zachęcające zdrowe osoby, do rejestrowania się jako dawcy szpiku. W wielu wypadkach, to właśnie jego transplantacja jest ostatnią szansą, która może uratować komuś życie. Dokonać jej można na kilka sposobów. Tak więc jakie mamy rodzaje przeszczepu szpiku kostnego? Otóż:

  • przeszczepianie autogeniczne- jest to zabieg, który nie potrzebuje obecności innego dawcy, gdyż pacjentowi przeszczepia się jego własne komórki macierzyste. Zostają one od niego pobrane jeszcze przed zastosowaniem leczenia mielosupresyjnego, czyli takiego, który szpik kostny po prostu niszczy.
  • przeszczepianie izogeniczne- jest to typ transplantacji, w której pacjentowi przeszczepia się komórki macierzyste, pobrane od jego genetycznego brata bliźniaka. Rodzeństwo musi być identyczne pod względem genetycznym, czyli dosłownie musi pochodzić z ciąży bliźniaczej.
  • przeszczepianie allogeniczne- to przeszczep komórek macierzystych od osoby, która nie jest spokrewniona z pacjentem. Jednak w przypadku obu osób, musi wystąpić zgodność genetyczna.

Jak wygląda przeszczep szpiku kostnego?

Przeszczep szpiku kostnego rozpoczyna się w momencie, kiedy dla pacjenta został znaleziony odpowiedni dawca. Warto w tym momencie przypomnieć, że pomiędzy osobami musi zaistnieć pełna zgodność genetyczna. Tak naprawdę przeszczepianie szpiku kostnego obywa się z uwzględnieniem następujących etapów:

  • przygotowanie do zabiegu
  • przygotowanie pacjenta do zabiegu
  • pobranie komórek do przeszczepu
  • wszczepie ich pacjentowi
Przeczytaj również:  Gdzie można oddać szpik kostny?

W zakresie przygotowania do zabiegu czeka lekarzy jak najwięcej pracy. Tym samym jest to również etap najbardziej czasochłonny. Jeszcze przed pobraniem szpiku kostnego od dawcy, lekarz musi mieć pewność, że osoba ta jest całkowicie zdrowa, a co najważniejsze, że w jej organizmie nie występują żadne infekcje i nie rozwija się proces zapalny ani nowotworowy. Wówczas w zakresie przygotowania dawcy do zabiegu wykonuje się:

  • szczegółowe badania laboratoryjne krwi
  • badanie EKG czyli elektrokardiograficzne
  • badanie radiologiczne klatki piersiowej 
  • USG całej jamy brzusznej

Jeśli wyniki badań zostały zaakceptowane przez lekarza, oznacza to, że dawca jest gotowy do oddania szpiku. Kolejno do zabiegu przygotowuje się pacjenta, który musi przyjmować leki obniżające odporność. Oczywiście również muszą zostać wykluczone wszelkie infekcje, a także inne czynniki, które mogą zwiększyć ryzyko odrzucenia przeszczepu przez organizm biorcy. Lekarz więc dokładnie ocenia na tym etapie stadium nowotworu, a także dokładnie analizuje wydolność pozostałych organów jak np. nerek czy wątroby. Jeśli pacjent został zakwalifikowany do przeszczepu zabieg rozpoczyna się pobraniem szpiku kostnego od dawcy. Głównie pobiera się komórki macierzyste, które występują właśnie w szpiku kostnym, krwi obwodowej lub krwi pępowinowej. Cały zabieg polega na kilkukrotnym nakłuwaniu igłą kości miednicy dawcy, oczywiście jest to przeprowadzane w znieczuleniu ogólnym. Zwykle od dawcy pobiera się około 15-20 mililitrów na kilogram masy ciała biorcy szpiku kostnego, czyli około 1 do 1,5 litra. Kolejno pobrane komórki macierzyste, w warunkach bloku operacyjnego wszczepiane są biorcy. Dawca zwykle pozostaje w klinice kilka dni na obserwacji, zaś biorca musi spędzić w szpitalu znacznie dłuższy okres, w którym będzie można ocenić, czy cały przeszczep zakończył się sukcesem, a organizm zaadoptował nowe komórki macierzyste.