Z czego zbudowany jest szpik kostny?

Szpik kostny bez wątpienia jest jedną z najważniejszych tkanek, która występuje w naszym organizmie. Nie da się ukryć, że bez niego nie byłoby możliwe prawidłowe funkcjonowanie. Tak więc z czego zbudowany jest szpik kostny? Jakie są jego rodzaj i jakie pełni on funkcje?

Szpik kostny- z czego jest zbudowany?

Warto zacząć od tego, że szpik kostny jest tkanką miękką, która z reguły wypełnia wnętrze kości. Niemniej jednak to właśnie ta niepozorna tkanka odpowiedzialna jest za jeden z najważniejszych procesów w naszym organizmie, czyli za produkcję krwi. Szpik kostny często jest określany mianem tkanki o galaretowatej konsystencji, która jest niezwykle mocno ukrwiona. Znajduje się on we wnętrzu jam kości szpikowych długich, a także w małych jamkach w obrębie gąbczastej istoty kości. Z czego jednak jest zbudowana ta niezwykle ważna, galaretowata i silnie ukrwiona tkanka? Otóż głównym budulcem jest tkanka siateczkowata, której towarzyszą naczynia włosowate. Naczynia te jednak wyróżniają się specjalistyczną budową. Posiadają one cieniutkie ścianki, a także zatokowe poszerzenia. Obrazując to przykładem, można porównać budowę szpiku kostnego do pewnego rodzaju, zaawansowanej pod względem konstrukcji sieci. W jej oczkach, są zawieszone komórki takie jak:

• erytroblasty
• komórki tłuszczowe
• megakariocyty
• mielocyty
• osteoblasty 
• osteoklasty

Szpik kostny wykształca się w naszym organizmie już pod koniec życia płodowego. Warto jednak zaznaczyć fakt, że noworodki i dzieci aż do około siódmego roku życia, posiadają wyłącznie szpik kostny czerwony. To właśnie on stanowi wypełnienie wszystkich kości w ich organizmie, co jest ściśle związane z przystosowaniem ich do ogromnych potrzeb organizmu w fazie wzrostu, a także w fazie rozwoju. Niemniej jednak wraz z wiekiem, szpik kostny czerwony przekształca się w szpik kostny żółty, który magazynuje komórki tłuszczowe, a szpik kostny czerwony powoli zanika z naszego organizmu. Jednak wciąż u osób dorosłych można go zlokalizować w kościach płaskich jak np. kości mostku, żeber, trzony kręgów, kości czaszki, kości łopatek, kości miednicy i nasady kości długich. U dorosłego człowieka, szpik kostny czerwony stanowi około połowę, bo aż 50% całego szpiku kostnego. Warto również wspomnieć o tym, że ta niepozorna, gąbczasta tkanka waży około 2,5 do nawet 4 kilogramów, co stanowi około 5% całkowitej masy ciała.

Jakie są rodzaje szpiku kostnego?

Wspomniane już powyżej zostało, że w organizmie zlokalizowane są dwa rodzaje szpiku kostnego, a jeden z nich stopniowo zanika, by stanowić około połowę ilości całego szpiku kostnego. Tak więc, jakie są jego rodzaje? Otóż wyróżniamy:

• szpik kostny czerwony- szpik ten jest miejscem produkcji i ciągłej, nieprzerwanej odnowy komórek krwi. To właśnie w nim powstają erytrocyty, czyli krwinki czerwone wypełnione hemoglobiną. Ich głównym zadaniem jest transport tlenu do tkanek, a także do mięśni w tym mięśnia sercowego. Co więcej, zaopatrują one w tlen także inne organy jak np. mózg, wątrobę i nerki. W szpiku kostnym czerwonym produkowane są również leukocyty, które spełniają niezwykle istotną rolę w budowaniu naszego systemu odpornościowego. W szpiku kostnym czerwonym produkowane są również płytki krwi, które wspomagają procesy krzepnięcia.
• szpik kostny żółty- jest to szpik, który wykształca się wraz z wiekiem i jest on wykorzystywany do magazynowania komórek tłuszczowych. Nie zajmuje się on produkcją morfotycznych elementów krwi. Niemniej jednak warto wiedzieć, że w przypadku różnego rodzaju zaburzeń jak np. anemii, ma on zdolność do przekształcenia się w szpik kostny czerwony.

Jakie funkcje pełni szpik kostny w naszym organizmie?

Wspomniane już zostało, że szpik kostny jest jedną z najważniejszych tkanek. Odpowiada on między innymi za:

• produkcję elementów krwi
• znajdują się w nim komórki macierzyste, które zapewniają naszej krwi odpowiedni skład
• w szpiku kostnym odtwarzają się regularnie elementy krwi, a także elementy układu odpornościowego
• następuje tam utylizacja komórek krwi, które nie działają prawidłowo
• gromadzi się tam żelazo, które odzyskiwane jest z uszkodzonych komórek krwi przed utylizacją