Biopsja szpiku kostnego to procedura często wykonywana w diagnozowaniu i określaniu stopnia zaawansowania wielu chorób krwi. Jest to zabieg wykonywany najczęściej przez hematologa. Jest to zabieg bezpieczny i mało bolesny. Dowiedz się więcej na temat biopsji szpiku — jak się przygotować do zabiegu, ile trwa i co można, a czego nie można po biopsji szpiku. 

Czym jest szpik kostny?

Szpik kostny to gąbczasta substancja znajdująca się w naszych dużych kościach, takich jak kość udowa (udo), biodra i żebra. Składa się z komórek zwanych krwiotwórczymi komórkami macierzystymi. Hematopoetyczne komórki macierzyste to komórki „dziecięce”, które rosną, aby stać się białymi krwinkami, czerwonymi krwinkami lub płytkami krwi. Po ich utworzeniu są one przechowywane w szpiku kostnym do momentu, aż będą potrzebne. Niestety, czasami komórki rakowe mogą dostać się do szpiku kostnego, co utrudnia szpikowi produkcję zdrowych komórek krwi.

Co to jest biopsja szpiku kostnego?

Biopsja szpiku kostnego oraz aspiracja szpiku kostnego to badania mające na celu sprawdzenie działania szpiku kostnego lub sprawdzenie obecności komórek rakowych. Aspiracja  szpiku kostnego  wykorzystuje igłę do pobrania próbki płynu ze szpiku kostnego z wnętrza kości. Biopsja  szpiku kostnego  wykorzystuje igłę do pobrania małej próbki kości i szpiku. Próbki te są następnie oglądane i badane pod mikroskopem. 

Jak przebiega zabieg biopsji szpiku kostnego?

Zabieg jest wykonywany najczęściej w szpitalu. Obszar używany do biopsji szpiku kostnego to najczęściej biodro. Zostaniesz poproszony o ułożenie się na brzuchu lub boku, tak aby obszar był łatwo dostępny. Jeśli ma być wykonana zarówno aspiracja, jak i biopsja, prawdopodobnie Twój lekarz wykona obie te czynności na kości biodrowej. 

Skóra zostaje oczyszczona antyseptycznym mydłem, które może powodować uczucie zimna.

Obszar, z którego zostanie pobrana próbka, jest ostrzykiwany lidokainą, co powoduje uczucie odrętwienia tego miejsca. Lidokaina może palić, ale to uczucie trwa tylko kilka sekund. Podawane są również miejscowe środki znieczulające.

Po kilku minutach działania leku znieczulającego, do kości zostanie wprowadzona igła, a płyn ze szpiku zostanie pobrany strzykawką. Podczas pobierania próbki możesz odczuwać ciągnięcie, jednak nie jest to bolesne. To potrwa tylko kilka sekund.

Biopsję, wykonuje się ją tuż przed lub po aspiracji, wprowadzając igłę do kości i pobierając niewielką próbkę. Podczas tej części zabiegu możesz poczuć nacisk igły i ostre ssanie, gdy szpik jest wciągany do igły.

W większości przypadków cała procedura trwa 20 – 30 minut. Po zabiegu na obszar zostaje założony bandaż.

Po tym, jak środek znieczulający przestanie działać, możesz odczuwać pewien dyskomfort w miejscu wkłucia igły. Chodzenie może zmniejszyć ten dyskomfort.

Jak dbać o miejsce wkłucia igły po biopsji?

  • Utrzymuj bandaż czysty i suchy przez 24 godziny. Po tym czasie można zdjąć bandaż i wykąpać się lub wziąć prysznic.
  • Jeśli krwawienie wystąpi po aspiracji lub biopsji szpiku kostnego, uciśnij obszar i skontaktuj się z lekarzem.
  • Zadzwoń do swojego lekarza, jeśli ból utrzymuje się dłużej niż 24 godziny w obszarze, w którym wykonano biopsję lub aspirację.
  • Zadzwoń do swojego lekarza natychmiast, jeśli zauważysz zaczerwienienie i ból w miejscu wkłucia, lub jeśli masz gorączkę.

Wskazania do biopsji szpiku kostnego

Biopsja szpiku kostnego jest zwykle wykonywana, jeśli cierpisz na problemy z wytwarzaniem komórek krwi. Specjalista zwany patologiem bada próbki krwi i szpiku kostnego w laboratorium. Patolog może sprawdzić Twój szpik kostny pod kątem:

  • niewyjaśnionej anemii;
  • niedoboru żelaza;
  • nowotworów krwi (białaczka, chłoniak);
  • przerzutów do szpiku kostnego
  • działania chemioterapii.

Czy istnieją ograniczenia w życiu prywatnym po biopsji szpiku?

Po biopsji szpiku kostnego możesz przez kilka dni czuć się bardziej zmęczony i trochę obolały, jednak jeśli jesteś na siłach, możesz wykonywać większość dotychczasowe czynności. Jednak nie zaleca się nadmiernego wysiłku.

Wiele osób pyta lekarzy, czy po biopsji szpiku kostnego mogą udać się na rodzinną imprezę, np. wesele. Czy mogą również spożywać alkohol na weselu, czy jest to zabronione?

Jeśli jesteś kilka dni po zabiegu, możesz udać się na taką imprezę pod warunkiem, że z miejsca nakłucia nie sączy się żaden płyn, nie masz gorączki i nie jesteś zbyt osłabiony. Jeśli jesteś świeżo po biopsji, alkohol na wesele raczej musi pójść w odstawkę. Nie zaleca się spożywania wysokoprocentowych alkoholi do 2 tygodni po biopsji.